Baza danych: Indeks Represjonowanych
Program badawczy “Indeks Represjonowanych” gromadzi informacje o osobach, które po 17 września 1939 r. znalazły się pod okupacją sowiecką, a następnie ucierpiały w sowieckich więzieniach, obozach pracy lub zesłaniu.
Dostęp do oryginalnej bazy danych w języku polskim (wymagane znaki diakrytyczne lub “akcenty”): www.indeksrepresjonowanych.pl.
Dostęp do bazy danych w języku angielskim (znaki diakrytyczne nie są wymagane): www.stevemorse.org/siberia/siberia.html.
Program badawczy “Indeks Represjonowanych” prowadzony był w latach 1988-2013 najpierw przez Archiwum Wschodnie, a następnie przez Fundację Centrum Karta. W 2002 roku Patronem projektu został Instytut Pamięci Narodowej IPN, a 30 kwietnia 2013 roku osiągnął porozumienie w sprawie pełnego przejęcia projektu od Karty.
Początkowo dane zbierane były przede wszystkim w formie ankiet osobistych, wypełnianych przez ofiary sowieckich represji lub ich rodziny. Jednocześnie przetwarzane komputerowo informacje z polskich archiwów oraz instytucji i stowarzyszeń działających w kraju i za granicą, takich jak Instytut Polski i Muzeum im. Sikorskiego w Londynie, Urząd Mieszkańców i Osób Represjonowanych, Polski Czerwony Krzyż czy Związek Syberyjski.
Dane z ankiet, a następnie także materiał źródłowy z archiwów postsowieckich, pozyskany z lat 90. za pośrednictwem Towarzystwa “Memoriał” w Moskwie (rosyjska organizacja pozarządowa, której celem jest dokumentowanie i upowszechnianie wiedzy o ofiarach komunistycznych represji politycznych) pozwoliły na stworzenie komputerowej bazy danych “Indeks represjonowanych”, liczącej ok. 1 200 000 rekordów. To się nazywa. wewnętrzna baza danych “Indeks”, która obecnie wykorzystuje pracowników IPN podczas wyszukiwania.
Po usystematyzowaniu kategorii represji sowieckich celem programu było nie tylko zebranie danych, ale także przygotowanie w wybranych kategoriach możliwie kompletnej, zweryfikowanej listy biografii osób poddanych różnego rodzaju represjom. Podstawą separacji i weryfikacji takich grup, liczących od kilku do kilku tysięcy osób, były źródła sowieckie, które podczas prac weryfikacyjnych porównywano z danymi polskich materiałów.
Zweryfikowane biografie zawierające podstawowe dane osobowe, informacje o formie represji w ZSRR oraz numer podpisu źródeł archiwalnych, zostały opublikowane w Indeksie KARTA serii tomów Represjonowani (w latach 1995–2013 wydano 21 tomów w 29 tomach). Od września 2001 roku. Dane uciskały ludzi z wcześniej wydanych publikacji i dwóch niezweryfikowanych wypowiedzi – tzw. Lista ukraińska (zawierająca listę więźniów rozstrzelanych decyzją władz sowieckich z 5 marca 1940 r.) oraz Lista spraw prowadzonych przez władze NKWD Zachodniej Ukrainy i Białorusi (tj. lista osób aresztowanych i przeciwko którym wszczęto śledztwo w latach 1939-1941) są dostępne w internetowym “Indeksie represjonowanych”.
Od 2008 roku do internetowej bazy danych wprowadzano również biografie na podstawie innych wiarygodnych źródeł, przechowywanych w bazie wewnątrz “Indeksu” takich jak: ankieta Osobista, certyfikaty uzyskane za pośrednictwem “Memoriału” z archiwów w Rosji, Kazachstanie, na Litwie i Ukrainie materiały skopiowane pod koniec ubiegłego wieku przez Komisję Wojskową ds. Dokumentacji Archiwalnej Biura Informacji i Badań Czerwonego Krzyża, Stowarzyszenie Syberyjskich Deportowanych i tak dalej.
W wyniku prac Instytutu Pamięci Narodowej na stronie internetowej dostępna jest obecnie baza danych “Indeks Represjonowanych”, która zawiera ponad 316 000 rekordów. Dane zawarte w bazie wykorzystują: ofiary prześladowań, które ucierpiały chcąc udokumentować represje, osoby poszukujące informacji o zaginionych krewnych oraz badacze zajmujący się problematyzacją II wojny światowej.