Katyń był ludobójstwem 21 857 polskich jeńców wojennych i więźniów cywilnych przez NKWD wiosną 1940 r., nie tylko w lesie katyńskim, ale także w Charkowie, Twerze, Bykowni i wciąż nieujawnionych miejscach na Białorusi. Znany jest zbiorowo jako Zbrodnia Katyńska.

Dla mnie to coś więcej. To osobista tragedia. W ten sposób straciłem ojca.

Był wrzesień 1939 r. i Polska została zaatakowana przez Niemcy na Zachodzie i przez Sowietów na Wschodzie. Ojciec, oficer armii, walczył ze swoim pułkiem. Ale Armia Czerwona schwytała go i resztki jego batalionu podczas odwrotu do Lwowa.

Natychmiast mój Ojciec i ponad 14 000 oficerów zostało oddzielonych od innych stopni. W mroźnych bydlęcych wagonach deportowano ich do 3 obozów internowania w ZSRR. Ale nie byli strzeżone przez Armię Czerwoną. Byli teraz w rękach niesławnego NKWD, sowieckiej tajnej policji.

Trzy “obozy specjalne” dla jeńców wojennych to Kozielsk, Starobelsk i Ostaszkow. Ojciec był przetrzymywany w obozie Kozielsk, zrujnowanym klasztorze pod Smoleńskiem w Rosji Sowieckiej.

Oprócz jeńców wojennych NKWD przetrzymywano w więzieniach we wschodniej Polsce 11 000 więźniów niewojskowych – tysiące stanowili Policjanci Państwowi.

Amnestia dla polskich jeńców wojennych i deportowanych w 1941 r. doprowadziła do powstania Wojska Polskiego w ZSRR. Zaciągając się do Buzuluk, miałem nadzieję, że w końcu połączę się z moim ojcem. Sam generał Anders opowiada;

“Nie pracowałem wiele tygodni jako dowódca polskiej armii organizowanej w ZSRR, kiedy uderzył mnie alarmujący fakt, że z tych 15 000 więźniów tylko kilkuset mężczyzn dotarło do naszych szeregów. Nie byli w stanie udzielić żadnych informacji na temat losu swoich braci oficerów, z którymi zostali rozdzieleni wiosną 1940 r.”.

W kwietniu 1943 roku Niemcy podali światu, że odkryli ciała tysięcy polskich oficerów w Lesie Katyńskim pod Smoleńskiem. Niemiecka propaganda obwiniała Sowietów. Kiedy polski rząd zażądał niezależnego śledztwa – Stalin zerwał stosunki. Wielka Brytania i
Ameryka, nie gotowa przeciwstawić się swojemu sowieckiemu sojusznikowi, stłumiła prawdę. Po wojnie sprawa została nawet usunięta z procesów norymberskich, więc Sowieci nie zostali pociągnięci do odpowiedzialności za swoje zbrodnie wojenne.

Przez pół wieku panowała zmowa milczenia, ale teraz można poskładać w całość wydarzenia z wiosny 1940 roku – i to, co stało się z moim ojcem.

5 marca 1940 roku Laventii Beria napisał notatkę do Biura Politycznego, zalecając zabicie polskich jeńców wojennych, określanych jako “kontrrewolucyjni agenci”. Notatka została zatwierdzona i podpisana przez Stalina.

Nastąpiło rygorystyczne masowe morderstwo. NKWD rozpoczęło przerzuców polskich jeńców wojennych na początku kwietnia 1940 r. w różne miejsca w Rosji Sowieckiej, na Ukrainie i Białorusi. Mój ojciec, oficer armii, został zabrany na początku kwietnia 1940 r. z Kozielska pociągiem na stację Gniezdowo. Ciężarówka zabrała go następnie do lasu w Katyniu, pod Smoleńskiem.

Dziennik jego kolegi, majora Adama Solskiego, zastrzelonego 8 kwietnia w Katyniu, opisuje jego ostatnie upiarskie chwile:

“Transfer w pudełkach czarnej marii. To przerażające. Zostaliśmy sprowadzeni gdzieś do lasu, jak w kurorcie poza miastem. Zostaliśmy dokładnie przeszukani. Zainteresowali się moją obrączkę i zabrali mi ruble, które miałem, a także mój pasek, scyzoryk i zegarek, który pokazywał czas 6.30”.

Dziennik zatrzymuje się tutaj.

Polscy oficerowie zostali związani, zakneblowani i doprowadzeni na skraj wcześniej przygotowanego rowu. Strażnicy NKWD podeszli od tyłu, a następnie zastrzelili ich do podstawy czaszki, a ciała wpadły do ciasno upakowanego grobu. W lesie katyńskim rozstrzelano 4 421 polskich oficerów.

Podobne sceny rozgrywały się w innych lokacjach. Jeńcy wojenni z Ostaszkowa i Starobelska zostali rozstrzelani i pochowani w masowych grobach odpowiednio w Miednoje i Charkowie. Ze wschodniej Polski 3 435 więźniów z tzw. “zachodniej Ukrainy” zostało rozstrzelanych i pochowanych w masowym grobie w Bykowni pod Kijowem. Ostatecznie do więzień w Mińsku deportowano 3 870 więźniów z tzw. “zachodniej Białorusi”. Miejsce pobytu ich ciał wciąż nie jest znane.

Sprawcy nigdy nie zostali postawieni przed sądem. W rosyjskim sądzie nie ma śladu rehabilitacji ofiar. Katyń pozostaje otwartą raną